This transcription presents the historical section at the start of the anonymous treatise Sciendum est . It is to be found in the Bractonmanuscript, BL, MS Add. 41258, fo. 38r (A) ; only the very end of it is also in Bodl. Lib., MS Rawlinson C 160, fo. 36v (R).

• 1 Sciendum est quod circa personas matrimonio copulandas et super gradibus consanguinitatis matrimonio prohibitis secundum varia tempora emanaverunt iura diversa divina pariter et humana.

• 2 Omnis enim constitutio hominum a iure divino sumere debet initium, alioquin quod statuetur erit iniquum, dicente sapiente primo proverbio 8 capitulo: ‘per me conditores legum iusta decernunt’, unde et quidam verborum venditores et grandiloquiorum trutinatores, qui, divina lege concepta, †instanter glosantur tanquam humanis in eis ecclesiastici regimus sufficientiam contineatur blasphemii sunt, essentque ipsorum ora velud iniqua loquentium, hec de hiis.†

• 3Notandum autem quod in ipso mundi principio contrahere licuit in primo gradu, cogente necessitate ex paucitate hominum: cum qua filius Ade contraheret nisi cum sorore sua? Immo et licuit quia et oportuit patrem ducere quasi filiam; nam et Adam duxerat Evam, quam eius dico filiam fuisse, non simpliciter, 8sed quasi filiam, cum prestiterit ei formalem materiam eam, que constet de particula corporis Ade fuisse formatam.

• 4Postmodum hac causa cessante et multiplicato humano genere, prohibitus est gradus primus pariter et secundus et consanguinitatis et affinitatis, Leviticus .xviii. capitulo: ‘Omnis homo ad proximam sanguinis sui non accedet ut revelet turpitudinem eius. Ego dominus’.

• 5Hic ponit generale; postea specificat, dicens: ‘Turpitudinem patris tui et turpitudinem matris tuae non discooperies mater tua est; non revelabis turpitudinem eius’ Et prohibetur hic primus gradus consanguinitatis in linea descendente.

• 6 ‘Turpitudinem uxoris patris tui non discooperies: turpitudo enim patris tui est’: primus gradus affinitatis.

• 7 ‘Turpitudinem sororis tue ex patre, sive ex matre, que domi vel foris est genita, non revelabis’: primus gradus affinitatis in linea transversa.

• 8 ‘Domi’ dicit, glosa nutritur, id est ex patre; ‘foris’ glosa id est ex matre si de priori viro suscepta cum matre in domum venit.

• 9 ‘Turpitudinem filii tui vel filie tue’: primus gradus consanguinitatis in linea descendente; ‘vel neptis ex filia’: secundus gradus consanguinitatis; ‘non revelabis: quia turpitudo tua est.’