Hostname: page-component-7c8c6479df-995ml Total loading time: 0 Render date: 2024-03-28T15:00:51.702Z Has data issue: false hasContentIssue false

Using rotation, magnetic activity and lithium to estimate the ages of low mass stars

Published online by Cambridge University Press:  14 November 2014

R.D. Jeffries*
Affiliation:
Astrophysics Group, Keele University, Keele, Staffordshire, ST5 5BG, UK
Get access

Abstract

The rotation rate, level of magnetic activity and surface lithium abundance are age-dependent quantities in stars of about a solar mass and below. The physical reasons for the evolution of these phenomena are qualitatively understood, but accurate quantitative models remain dependent on empirical calibration using the Sun and stars of known age, chiefly in clusters. In this work I review the status of these “empirical age indicators”, outlining the astrophysics of their time dependence, describing the measurements, assessing the precision (and accuracy) of age estimates when applied to individual stars, and identifying their principle limitations in terms of the mass and age ranges over which they are useful. Finally, I discuss the “lithium depletion boundary” technique which, in contrast to the empirical methods, appears to provide robust, almost model-independent ages that are both precise and accurate, but which is only applicable to coeval groups of stars.

Type
Research Article
Copyright
© EAS, EDP Sciences, 2014

Access options

Get access to the full version of this content by using one of the access options below. (Log in options will check for institutional or personal access. Content may require purchase if you do not have access.)

References

Affer, L., Micela, G., Favata, F., & Flaccomio, E., 2012, MNRAS, 424, 11CrossRef
Agüeros, M.A., Covey, K.R., Lemonias, J.J., et al., 2011, ApJ, 740, 110CrossRef
Alcala, J.M., Terranegra, L., Wichmann, R., et al., 1996, A&AS, 119, 7
Allain, S., Bouvier, J., Prosser, C., Marschall, L.A., & Laaksonen, B.D., 1996, A&A, 305, 498PubMed
Asplund, M., Grevesse, N., Sauval, A.J., & Scott, P., 2009, ARA&A, 47, 481CrossRef
Balachandran, S.C., Mallik, S.V., & Lambert, D.L., 2011, MNRAS, 410, 2526CrossRef
Baliunas, S.L., Donahue, R.A., Soon, W.H., et al., 1995, ApJ, 438, 269CrossRef
Baliunas, S.L., Nesme-Ribes, E., Sokoloff, D., & Soon, W.H., 1996, ApJ, 460, 848CrossRef
Baraffe, I., Chabrier, G., Allard, F., & Hauschildt, P.H., 2002, A&A, 382, 563
Barnes, S.A., 2003, ApJ, 586, 464CrossRef
Barnes, S.A., 2007, ApJ, 669, 1167CrossRef
Barnes, S.A., & Kim, Y.-C. 2010, ApJ, 721, 675CrossRef
Barry, D.C., Cromwell, R.H., & Hege, E.K., 1987, ApJ, 315, 264CrossRef
Basri, G., Marcy, G.W., & Graham, J.R., 1996, ApJ, 458, 600CrossRef
Baumann, P., Ramírez, I., Meléndez, J., Asplund, M., & Lind, K., 2010, A&A, 519, A87
Bildsten, L., Brown, E.F., Matzner, C.D., & Ushomirsky, G., 1997, ApJ, 482, 442CrossRef
Binks, A.S., & Jeffries, R.D., 2014, MNRAS, 438, L11CrossRef
Bochanski, J.J., Hawley, S.L., Covey, K.R., et al., 2013, Ast. Nach., 334, 44CrossRef
Boesgaard, A.M., & Budge, K.G., 1988, ApJ, 332, 410CrossRef
Boesgaard, A.M., & Tripicco, M.J., 1986, ApJ, 302, L49CrossRef
Bouvier, J., 2008, A&A, 48, L53PubMed
Bouvier, J., 2013, EAS Publ. Ser., 62, 143CrossRef
Bouvier, J., Forestini, M., & Allain, S., 1997, A&A, 326, 1023
Bouvier, J., Matt, S.P., Mohanty, S., et al., 2014, in Protostars & Planets VI, ed. Beuther, H., Klessen, R., Dullemond, K. & Henning, Th. (Tucson: University of Arizona Press), in press [arxiv.org/abs/1309.7851]Google Scholar
Brown, A.G.A., 2008, in Classification and Discovery in Large Astronomical Surveys, ed. Bailer-Jones, C.A.L., Am. Inst. Phys. Conf. Ser., Vol. 1082, 209Google Scholar
Brown, T.M., 2014, ApJ, 789, 101CrossRef
Burke, C.J., Pinsonneault, M.H., & Sills, A., 2004, ApJ, 604, 272CrossRef
Camenzind, M., 1990, Rev. Modern Ast., 3, 234CrossRef
Cargile, P.A., James, D.J., & Jeffries, R.D., 2010, ApJ, 725, L111CrossRef
Carlsson, M., Rutten, R.J., Bruls, J.H.M.J., & Shchukina, N.G., 1994, A&A, 288, 860PubMed
Chaboyer, B., Demarque, P., & Pinsonneault, M.H., 1995a, ApJ, 441, 865CrossRef
Chaboyer, B., Demarque, P., & Pinsonneault, M.H., 1995b, ApJ, 441, 876CrossRef
Chanamé, J., & Ramírez, I., 2012, ApJ, 746, 102CrossRef
Chaplin, W.J., Basu, S., Huber, D., et al., 2014, ApJS, 210, 1CrossRef
Charbonnel, C., Decressin, T., Amard, L., Palacios, A., & Talon, S., 2013, A&A, 554, A40
Charbonnel, C., & Talon, S., 2005, Science, 309, 2189CrossRef
Cieza, L., & Baliber, N., 2007, ApJ, 671, 605CrossRef
Coc, A., Uzan, J.-P., & Vangioni, E., 2013, Standard Big-Bang Nucleosynthesis after Planck [arxiv.org/abs/1307.6955]
Collier Cameron, A., Davidson, V.A., Hebb, L., et al., 2009, MNRAS, 400, 451CrossRef
Cummings, J.D., Deliyannis, C.P., Anthony-Twarog, B., Twarog, B., & Maderak, R.M., 2012, AJ, 144, 137CrossRef
da Silva, L., Torres, C.A.O., de La Reza, R., et al., 2009, A&A, 508, 833
D'Antona, F., & Mazzitelli, I., 1997, Mem. Soc. Astron. Ital., 68, 807
D'Antona, F., Ventura, P., & Mazzitelli, I., 2000, ApJ, 543, L77CrossRef
Deliyannis, C.P., Boesgaard, A.M., & Stephens, A., 1998, ApJ, 498, L147CrossRef
Delorme, P., Collier Cameron, A., Hebb, L., et al., 2011, MNRAS, 413, 2218CrossRef
Denissenkov, P.A., Pinsonneault, M., Terndrup, D.M., & Newsham, G., 2010, ApJ, 716, 1269CrossRef
Do Nascimento, J.D. Jr., Castro, M., Meléndez, J., et al., 2009, A&A, 501, 687
Dobson, A.K., & Radick, R.R., 1989, ApJ, 344, 907CrossRef
Donahue, R.A., Saar, S.H., & Baliunas, S.L., 1996, ApJ, 466, 384CrossRef
Dravins, D., Lindegren, L., & Torkelsson, U., 1990, A&A, 237, 137
Edwards, S., Strom, S.E., Hartigan, P., et al., 1993, AJ, 106, 372CrossRef
Eggenberger, P., Haemmerlé, L., Meynet, G., & Maeder, A., 2012, A&A, 539, A70
Epstein, C.R., & Pinsonneault, M.H., 2014, ApJ, 780, 159CrossRef
Favata, F., Micela, G., & Orlando, S., et al., 2008, A&A, 490, 1121
Findeisen, K., Hillenbrand, L., & Soderblom, D., 2011, AJ, 142, 23CrossRef
Flaccomio, E., Micela, G., & Sciortino, S., 2003, A&A, 402, 277
Flaccomio, E., Micela, G., & Sciortino, S., 2012, A&A, 548, A85
Gai, N., Basu, S., Chaplin, W.J., & Elsworth, Y., 2011, ApJ, 730, 63CrossRef
Gallet, F., & Bouvier, J., 2013, A&A, 556, A36
García, R.A., Ceillier, T., Salabert, D., et al., 2014, A&A, in press [arxiv.org/abs/1403.7155]
García, López, R.J., Rebolo, R., & Martín, E.L., 1994, A&A, 282, 518PubMed
García López, R.J., & Spruit, H.C., 1991, ApJ, 377, 268CrossRef
Gilmore, G., Randich, S., & Asplund, M., et al., 2012, The Messenger, 147, 25
Gray, D.F., 1976, The Observation and Analysis of Stellar Photospheres (New York: John Wiley and Sons)Google Scholar
Güdel, M., 2007, Liv. Rev. Solar Phys., 4, 3
Hartman, J.D., Bakos, G. Á., Kovács, G., & Noyes, R.W., et al., 2010, MNRAS, 408, 475CrossRef
Hartman, J.D., Bakos, G.Á., Noyes, R.W., et al., 2011, AJ, 141, 166CrossRef
Hartman, J.D., Gaudi, B.S., Pinsonneault, M.H., et al., 2009, ApJ, 691, 342CrossRef
Herbst, W., Bailer-Jones, C.A.L., Mundt, R., Meisenheimer, K., & Wackermann, R., 2002, A&A, 396, 513
Herbst, W., Rhode, K.L., Hillenbrand, L.A., & Curran, G., 2000, AJ, 119, 261CrossRef
Hobbs, L.M., & Pilachowski, C., 1986a, ApJ, 311, L37CrossRef
Hobbs, L.M. & Pilachowski, C., 1986b, ApJ, 309, L17CrossRef
Howell, S.B., Sobeck, C., Haas, M., et al., 2014, PASP, 126, 398CrossRef
Huber, D., Bedding, T.R., Stello, D., et al., 2011, ApJ, 743, 143CrossRef
Irwin, J., Aigrain, S., & Bouvier, J., et al., 2009, MNRAS, 392, 1456CrossRef
Irwin, J., Berta, Z.K., Burke, C.J., et al., 2011, ApJ, 727, 56CrossRef
Irwin, J., & Bouvier, J., 2009, in The Ages of Stars, IAU Symposium 258, ed. Mamajek, E.E., Soderblom, D.R. & Wyse, R.F.G., p.363Google Scholar
Irwin, J., Hodgkin, S., Aigrain, S., et al., 2008, MNRAS, 383, 1588CrossRef
Irwin, J., Hodgkin, S., Aigrain, S., et al., 2007, MNRAS, 377, 741CrossRef
Israelian, G., Delgado Mena, E., Santos, N.C., et al., 2009, Nature, 462, 189CrossRef
Jackson, R.J., & Jeffries, R.D., 2014, MNRAS, 441, 2111CrossRef
Jeffries, R.D., 1995, MNRAS, 273, 559CrossRef
Jeffries, R.D., 1999, MNRAS, 309, 189CrossRef
Jeffries, R.D., Evans, P.A., Pye, J. P., & Briggs, K.R., 2006, MNRAS, 367, 781CrossRef
Jeffries, R.D., Jackson, R.J., Briggs, K.R., Evans, P.A., & Pye, J.P., 2011, MNRAS, 411, 2099CrossRef
Jeffries, R.D., Jackson, R.J., Cottaar, M., et al., 2014, A&A, 563, A94
Jeffries, R.D., & Oliveira, J.M., 2005, MNRAS, 358, 13CrossRef
Jeffries, R.D., Totten, E.J., Harmer, S., & Deliyannis, C.P., 2002, MNRAS, 336, 1109CrossRef
Jones, B.F., Shetrone, M., Fischer, D., & Soderblom, D.R., 1996, AJ, 112, 186CrossRef
Karoff, C., Metcalfe, T.S., Chaplin, W.J., et al., 2013, MNRAS, 433, 3227CrossRef
Kawaler, S.D., 1988, ApJ, 333, 236CrossRef
King, J.R., Schuler, S.C., Hobbs, L. M., & Pinsonneault, M.H., 2010, ApJ, 710, 1610CrossRef
Koenigl, A., 1991, ApJ, 370, L39CrossRef
Kraft, R.P., 1967, ApJ, 150, 551CrossRef
Kraft, R.P., & Wilson, O.C., 1965, ApJ, 141, 828CrossRef
Kraus, A.L., Shkolnik, E.L., Allers, K.N., & Liu, M.C., 2014, AJ, 147, 146CrossRef
Krishnamurthi, A., Terndrup, D.M., Pinsonneault, M.H., et al., 1998, ApJ, 493, 914CrossRef
Lachaume, R., Dominik, C., Lanz, T., & Habing, H.J., 1999, A&A, 348, 897
Lambert, D.L., & Reddy, B.E., 2004, MNRAS, 349, 757CrossRef
MacGregor, K.B., & Brenner, M., 1991, ApJ, 376, 204CrossRef
Makidon, R.B., Rebull, L.M., Strom, S.E., Adams, M.T., & Patten, B.M., 2004, AJ, 127, 2228CrossRef
Mamajek, E.E., & Hillenbrand, L.A., 2008, ApJ, 687, 1264CrossRef
Margheim, S.J., 2007, Ph.D. Thesis (Indiana University)
Martín, E.L., 1997, A&A, 321, 492PubMed
Martín, E.L., Rebolo, R., Magazzu, A., & Pavlenko, Y.V., 1994, A&A, 282, 503PubMed
Mathis, S., 2013, EAS Publ. Ser., 63, 269CrossRef
Mathis, S., Decressin, T., Eggenberger, P., & Charbonnel, C., 2013, A&A, 558, A11
Matt, S. & Pudritz, R.E., 2005, ApJ, 632, L135CrossRef
Matt, S.P., MacGregor, K.B., Pinsonneault, M.H., & Greene, T.P., 2012, ApJ, 754, L26CrossRef
McQuillan, A., Aigrain, S., & Mazeh, T., 2013, MNRAS, 432, 1203CrossRef
McQuillan, A., Mazeh, T., & Aigrain, S., 2014, ApJS, 211, 24CrossRef
Meibom, S., Barnes, S.A., Latham, D.W., et al., 2011a, ApJ, 733, L9CrossRef
Meibom, S., Mathieu, R.D., & Stassun, K.G., 2009, ApJ, 695, 679CrossRef
Meibom, S., Mathieu, R.D., Stassun, K.G., Liebesny, P., & Saar, S.H., 2011b, ApJ, 733, 115CrossRef
Mentuch, E., Brandeker, A., van Kerkwijk, M.H., Jayawardhana, R., & Hauschildt, P.H., 2008, ApJ, 689, 1127CrossRef
Mestel, L., & Spruit, H.C., 1987, MNRAS, 226, 57CrossRef
Mestel, L., & Weiss, N.O., 1987, MNRAS, 226, 123CrossRef
Monroe, T.R., Meléndez, J., Ramírez, I., et al., 2013, ApJ, 774, L32CrossRef
Montes, D., López-Santiago, J., Fernández-Figueroa, M.J., & Gálvez, M.C., 2001, A&A, 379, 976
Moraux, E., Artemenko, S., Bouvier, J., et al., 2013, A&A, 560, A13
Noyes, R.W., Hartmann, L.W., Baliunas, S.L., Duncan, D.K., & Vaughan, A.H., 1984, ApJ, 279, 763CrossRef
Palla, F., Randich, S., Pavlenko, Y.V., Flaccomio, E., & Pallavicini, R., 2007, ApJ, 659, L41CrossRef
Pallavicini, R., Golub, L., Rosner, R., et al., 1981, ApJ, 248, 279CrossRef
Pasquini, L., Biazzo, K., Bonifacio, P., Randich, S., & Bedin, L.R., 2008, A&A, 489, 677
Pasquini, L., Randich, S., & Pallavicini, R., 1997, A&A, 325, 535
Perryman, M.A.C., de Boer, K.S., Gilmore, G., et al., 2001, A&A, 369, 339
Piau, L., & Turck-Chièze, S., 2002, ApJ, 566, 419CrossRef
Pinsonneault, M., 1997, ARA&A, 35, 557CrossRef
Pinsonneault, M.H., 2010, in Light Elements in the Universe, ed. Charbonnel, C., Tosi, M., Primas, F. & Chiappini, C., IAU Symposium 268, p. 375Google Scholar
Pizzolato, N., Maggio, A., Micela, G., Sciortino, S., & Ventura, P., 2003, A&A, 397, 147
Prantzos, N., 2012, A&A, 542, A67
Preibisch, T., & Feigelson, E.D., 2005, ApJS, 160, 390CrossRef
Prosser, C.F., Shetrone, M.D., Marilli, E., et al., 1993, PASP, 105, 1407CrossRef
Radick, R.R., Thompson, D.T., Lockwood, G.W., Duncan, D.K., & Baggett, W.E., 1987, ApJ, 321, 459CrossRef
Ramírez, I., Fish, J.R., Lambert, D.L., & Allen de Prieto, C., 2012, ApJ, 756, 46CrossRef
Randich, S., 2000, in Stellar Clusters and Associations: Convection, Rotation, and Dynamos, ed. Pallavicini, R., Micela, G. & Sciortino, S., Astron. Soc. Pacific Conf. Ser., Vol. 198, p. 401Google Scholar
Randich, S., 2001, A&A, 377, 512
Randich, S., 2010, in Light Elements in the Universe, ed. Charbonnel, C., Tosi, M., Primas, F. & Chiappini, C., IAU Symposium 268, p. 275Google Scholar
Randich, S., Aharpour, N., Pallavicini, R., Prosser, C.F., & Stauffer, J.R., 1997, A&A, 323, 86
Randich, S., Pallavicini, R., Meola, G., Stauffer, J.R., & Balachandran, S.C., 2001, A&A, 372, 862
Randich, S., Sestito, P., & Pallavicini, R., 2003, A&A, 399, 133
Rebassa-Mansergas, A., Schreiber, M.R., & Gänsicke, B.T., 2013, MNRAS, 429, 3570CrossRef
Rebolo, R., Martin, E.L., Basri, G., Marcy, G.W., & Zapatero-Osorio, M.R., 1996, ApJ, 469, L53CrossRef
Rebull, L.M., Stauffer, J.R., Megeath, S.T., Hora, J.L., & Hartmann, L., 2006, ApJ, 646, 297CrossRef
Reiners, A., 2007, Ast. Nach., 328, 1034CrossRef
Reiners, A., & Mohanty, S., 2012, ApJ, 746, 43CrossRef
Reinhold, T., Reiners, A., & Basri, G., 2013, A&A, 560, A4
Rhode, K.L., Herbst, W., & Mathieu, R.D., 2001, AJ, 122, 3258CrossRef
Ribas, I., Guinan, E.F., Güdel, M., & Audard, M., 2005, ApJ, 622, 680CrossRef
Richer, J., & Michaud, G., 1993, ApJ, 416, 312CrossRef
Robrade, J., Schmitt, J.H.M.M., & Favata, F., 2012, A&A, 543, A84
Ryan, S.G., Kajino, T., Beers, T.C., et al., 2001, ApJ, 549, 55CrossRef
Sbordone, L., Bonifacio, P., Caffau, E., et al., 2010, A&A, 522, A26
Sergison, D.J., Mayne, N.J., Naylor, T., Jeffries, R.D., & Bell, C.P.M., 2013, MNRAS, 434, 966CrossRef
Sestito, P., & Randich, S., 2005, A&A, 442, 615
Shkolnik, E., Liu, M.C., & Reid, I.N., 2009, ApJ, 699, 649CrossRef
Siess, L., Dufour, E., & Forestini, M., 2000, A&A, 358, 593
Sills, A., Pinsonneault, M.H., & Terndrup, D.M., 2000, ApJ, 534, 335CrossRef
Silvestri, N.M., Hawley, S.L., West, A.A., et al., 2006, AJ, 131, 1674CrossRef
Simon, T., & Patten, B.M., 1998, PASP, 110, 283CrossRef
Skumanich, A., 1972, ApJ, 171, 565CrossRef
Soderblom, D.R., 2010, ARA&A, 48, 581CrossRef
Soderblom, D.R., Duncan, D.K., & Johnson, D.R.H., 1991, ApJ, 375, 722CrossRef
Soderblom, D.R., Hillenbrand, L.A., Jeffries, R.D., Mamajek, E.E., & Naylor, T., 2014, in Protostars & Planets VI, ed. Beuther, H., Klessen, R., Dullemond, K. & Henning, Th. (Tucson: University of Arizona Press), in press [arxiv.org/abs/1311.7024]Google Scholar
Soderblom, D.R., Jones, B.F., Balachandran, S., et al., 1993, AJ, 106, 1059CrossRef
Soderblom, D.R., Jones, B.F., Stauffer, J.R., & Chaboyer, B., 1995, AJ, 110, 729CrossRef
Soderblom, D.R., King, J.R., Siess, L., Jones, B.F., & Fischer, D., 1999, AJ, 118, 1301CrossRef
Soderblom, D.R., Oey, M.S., Johnson, D.R.H., & Stone, R.P.S., 1990, AJ, 99, 595CrossRef
Somers, G., & Pinsonneault, M., 2014, ApJ, 790, 72CrossRef
Spada, F., Lanzafame, A.C., Lanza, A.F., Messina, S., & Collier Cameron, A., 2011, MNRAS, 416, 447
Spite, F., & Spite, M., 1982, A&A, 115, 357
Stauffer, J.R., Barrado, y, Navascués, D., Bouvier, J., et al., 1999, ApJ, 527, 219CrossRef
Stauffer, J.R., Schultz, G., & Kirkpatrick, J.D., 1998, ApJ, 499, L199CrossRef
Steinhauer, A., & Deliyannis, C.P., 2004, ApJ, 614, L65CrossRef
Stelzer, B., Marino, A., Micela, G., López-Santiago, J., & Liefke, C., 2013, MNRAS, 431, 2063CrossRef
Strong, K.T., & Saba, J.L.R., 2009, Adv. Space Res., 43, 756CrossRef
Takeda, Y., & Kawanomoto, S., 2005, PASJ, 57, 45
Telleschi, A., Güdel, M., Briggs, K., et al., 2005, ApJ, 622, 653CrossRef
Tognelli, E., Degl'Innocenti, S., & Prada Moroni, P.G., 2012, A&A, 548, A41
Vauclair, S., 1988, ApJ, 335, 971CrossRef
Vican, L., 2012, AJ, 143, 135CrossRef
Vilhu, O., & Walter, F.M., 1987, ApJ, 321, 958CrossRef
Wagoner, R.V., Fowler, W.A., & Hoyle, F., 1967, ApJ, 148, 3CrossRef
Walkowicz, L.M., & Basri, G.S., 2013, MNRAS, 436, 1883CrossRef
Wallerstein, G., Herbig, G.H., Conti, P.S., 1965, ApJ, 141, 610CrossRef
Wolk, S.J., Harnden, F.R. Jr., Flaccomio, E., et al., 2005, ApJS, 160, 423CrossRef
Wright, N.J., Drake, J.J., Mamajek, E.E., & Henry, G.W., 2011, ApJ, 743, 48CrossRef
Zanni, C., & Ferreira, J., 2013, A&A, 550, A99
Zuckerman, B., & Webb, R.A., 2000, ApJ, 535, 959CrossRef