Hostname: page-component-76fb5796d-zzh7m Total loading time: 0 Render date: 2024-04-26T13:29:09.177Z Has data issue: false hasContentIssue false
  • English
  • Français

Seigneurial governance and the state in late medieval Guelders (14th–16th century)

Published online by Cambridge University Press:  27 April 2021

Jim van der Meulen
Jim van der Meulen*
Affiliation:
Ghent University
*
*Corresponding author. Email: Jim.vandermeulen@ugent.be
Get access Rights & Permissions [Opens in a new window]

Abstract

This article charts the long-term development of seigneurial governance within the principality of Guelders in the Low Countries. Proceeding from four quantitative cross-sections (c. 1325, 1475, 1540, 1570) of seigneurial lordships, the conclusion is that seigneurial governance remained stable in late medieval Guelders. The central argument is that this persistence of seigneurial governance was an effect of active collaboration between princely administrations, lords, and local communities. Together, the princely government and seigneuries of Guelders formed an integrated, yet polycentric, state. The article thereby challenges the narrative of progressive state centralisation that predominates in the historiography of pre-modern state formation.

French abstract

French Abstract

Cet article retrace l’évolution à long terme de la gouvernance seigneuriale en duché de Gueldre aux Pays-Bas, grâce à l'observation détaillée de la gestion des seigneurs au cours de quatre époques historiques bien distinctes (circa 1325, 1475, 1540, 1570). Il ressort de cette étude que la gouvernance seigneuriale est restée stable au sein des quartiers du duché de Gueldre, tout au long du Moyen Âge tardif. L'argument central de l'auteur est que cette persistance de la politique seigneuriale y fut le résultat d'une collaboration active entre l'administration des ducs, les seigneurs et les communautés locales. Ensemble, le gouvernement princier et les seigneuries de Gueldre formaient un État intégré mais polycentrique. L'article conteste ainsi l'idée commune d'une centralisation progressive de l’État qui prédomine actuellement dans l'historiographie relative à la formation de l’État moderne.

German abstract

German Abstract

Dieser Beitrag zeichnet die langfristige Entwicklung herrschaftlicher Steuerung innerhalb des Fürstentums Geldern in den Niederlanden nach. Ausgehend von vier Grundherrschaften im quantitativen Querschnitt (ca. 1325, 1475, 1540, 1570) lautet die Schlussfolgerung, dass die grundherrschaftliche Steuerung im spätmittelalterlichen Geldern stabil blieb. Das zentrale Argument lautet, dass die Beständigkeit der grundherrschaftlichen Steuerung in der aktiven Zusammenarbeit zwischen fürstlicher Verwaltung, Grundherren und den Gemeinden vor Ort begründet lag und dass in Geldern die fürstliche Regierung und die Grundherren gemeinsam einen integrierten, wenn auch polyzentrischen Staat bildeten. Der Beitrag stellt daher auch die in der Historiographie der vormodernen Staatsbildung vorherrschende Erzählung einer zunehmenden stattlichen Zentralisierung infrage.

Type
Research Article
Information
Continuity and Change , Volume 36 , Issue 1 , May 2021 , pp. 33 - 59
Check for updates
Copyright
Copyright © Cambridge University Press 2021

Access options

Get access to the full version of this content by using one of the access options below. (Log in options will check for institutional or personal access. Content may require purchase if you do not have access.)

References

Notes

1 Weber, Max, ‘Politics as a vocation’, in Weber, Max, Owen, David and Strong, Tracy B. eds., Livingstone, Rodney (trans.), The vocation lectures (Indianapolis, 2004), 32–94Google Scholar, there: 38. For an overview, see: Reynolds, Susan, ‘The historiography of the medieval state’, in Bentley, M. ed., Companion to historiography, 2006 edn (London & New York, 1997; ), 109–29Google Scholar.

2 At this point, some historians opt for a more careful terminology and refer to ‘polities’ rather than ‘states’, most prominently Watts, John, The making of polities: Europe, 1300–1500 (Cambridge, 2009)CrossRefGoogle Scholar. Although this is justifiable, I favour the term ‘state’, primarily because this common vocabulary facilitates comparisons with other regions and time periods. See Davies, Rees, ‘The medieval state: the tyranny of a concept?’, Journal of Historical Sociology 16, 2 (2003), 280–300CrossRefGoogle Scholar; Reynolds, Susan, ‘There were states in medieval Europe. A response to Rees Davies’, Journal of Historical Sociology 16, 4 (2003), 550–55CrossRefGoogle Scholar.

3 Black, Jeremy, Kings, nobles & commoners. States and societies in early modern Europe. A revisionist history (London & New York, 2004), 19CrossRefGoogle Scholar.

4 Zmora, Hillay, Monarchy, aristocracy and the state in Europe, 1300–1800 (London & New York, 2001), esp. 37–54Google Scholar; Firnhaber-Baker, Justine, ‘Seigneurial war and royal power in later medieval Southern France’, Past & Present 208, 1 (2010), 37–76CrossRefGoogle Scholar, there: 75–6. The seminal study on the importance of war and taxes in state making is Tilly, Charles, Coercion, capital, and European states, A.D. 990–1990 (Cambridge Mass. & Oxford, 1990)Google Scholar.

5 Davies, ‘The medieval state’, 295; Coss, Peter, The aristocracy in England and Tuscany, 1000–1250 (Oxford, 2019), 422CrossRefGoogle Scholar.

6 Chris Wickham, ‘Defining the seigneurie since the War’, in M. Bourin and P. Martínez Sopena eds., Pour une anthropologie du prélèvement seigneurial dans les campagnes médiévales (Xle-XIVe siecles). Réalités et representations paysannes. Colloque tenu a Medina del Campo du 31 mai au 3 juin 2000 (Paris, 2004), 43–50, there: 44–5; Timothy Reuter, ‘Forms of lordship in German historiography’, in M. Bourin and P. Martínez Sopena eds., Pour une anthropologie du prélèvement seigneurial dans les campagnes médiévales (Xle-XIVe siecles). Réalités et representations paysannes. Colloque tenu a Medina del Campo du 31 mai au 3 juin 2000 (Paris, 2004), 51–61.

7 Weber, ‘Politics as a vocation’, 38; Otto Brunner, Land und Herrschaft. Grundfragen der territorialen Verfassungsgeschichte Österreichs im Mittelalter (Baden-bei-Wien, 1939); Davies, ‘The medieval state’.

8 Quoted from Steven Gunn, David Grummet and Hans Cools, War, state and society in England and the Netherlands, 1477–1559 (Oxford, 2007), 163. See also Robert Stein, Magnanimous dukes and rising states. The unification of the Burgundian Netherlands, 1380–1480 (Oxford, 2017), esp. 260.

9 See especially Pierre Charbonnier, Une autre France. La seigneurie rurale en Basse-Auvergne du XIVe au XVIe siècle (Clermont-Ferrand, 1982); Pierre Charbonnier, ‘La crise de la seigneurie à la fin du Moyen Âge vue de ‘l'autre France’’, in Seigneurs et seigneuries au Moyen Âge. 117e Congrès national des sociétés historiques et scientifiques, 1992, Clermont-Ferrand (Paris, 1993), 111–122.

10 Justine Firnhaber-Baker, Violence and the state in Languedoc, 1250–1400 (Cambridge, 2014), 7, 10, 180–4; Zoe Schneider, The King's Bench. Bailiwick magistrates and local governance in Normandy, 1670–1740 (Woodbridge, 2008), 5–7. See also Alice Taylor, ‘Formalising aristocratic power in royal acta in late twelfth- and early thirteenth-century France and Scotland’, Transactions of the Royal Historical Society 28 (2018), 33–64, there: 59–64.

11 Alice Taylor, The shape of the state in medieval Scotland, 1124–1290 (Oxford, 2016), 454.

12 Timothy Reuter, ‘Modern mentalities and medieval polities’, in Timothy Reuter and Janet L. Jensen eds., Medieval polities and modern mentalities (Cambridge, 2006), 3–18, there: 14–5.

13 Reynolds, ‘The historiography of the medieval state’, 115–7, 120–2.

14 See the opposing views on the development of a ‘state’ of the Burgundian Netherlands in two recent monographs on the topic: Élodie Lecuppre-Desjardin, Le royaume inachevé des ducs de Bourgogne (Paris, 2016); Stein, Magnanimous dukes and rising states.

15 Robert Rees Davies, ‘Lords and lordship in the British Isles in the late middle ages’, in Brendan Smith ed., The Scottish Historical Review (Oxford, 2009), 179–82.

16 Bas van Bavel, Manors and markets. Economy and society in the Low Countries, 500–1600 (Oxford, 2010), 120–2; Erik Thoen, ‘Rechten en plichten van plattelanders als instrumenten van machtspolitieke strijd tussen adel, stedelijke burgerij en grafelijk gezag in het laat-Middeleeuwse Vlaanderen. Buitenpoorterij en mortemain-rechten ten persoonlijken titel in de kasselrijen van Aalst en Oudenaarde vooral toegepast op de periode rond 1400’, in Handelingen Van Het 13de Internationaal Colloquium Spa (1986), 469–90, there: 474–80, 489–90.

17 Some of these materials have been published during the nineteenth and early twentieth centuries. The main archival collections can be found at the Gelders Archief (subsequently GA) in the Dutch city of Arnhem.

18 I am currently preparing a co-authored article with relevant specialists on the principalities of Brabant, Flanders, Holland, and Zeeland, to address this comparative dimension.

19 A recent general history of ‘the Netherlands’ mentions Guelders only once: Wim Blockmans, Metropolen aan de Noordzee. De geschiedenis van Nederland, 1100–1560 (Hilversum, 2010; 2nd edn, 2012), 470. Some studies exclude Guelders on the grounds of its ‘peripheral’ position: Stein, Magnanimous dukes and rising states, 7–14.

20 Aart Noordzij, ‘The wars of the lord of Bronkhorst. Territory, lordship, and the proliferation of violence in fourteenth-century Guelders’, The Medieval Low Countries 1 (2014), 61–93, there: 91–3; Rémi van Schaïk, ‘Taxation, public finances and the state-making process in the late Middle Ages. The case of the duchy of Guelders’, Journal of Medieval History 19 (1993), 251–71, there: 266–71; Matthias Böck, Herzöge und Konflikt. Das spätmittelalterliche Herzogtum Geldern im Spannungsfeld von Dynastie, ständischen Kräften und territorialer Konkurrenz (1339–1543) (Geldern, 2013), 1.

21 For a similar approach: Taylor, The shape of the state in medieval Scotland, 1124–1290, 12–20.

22 Van Bavel, Manors and markets, 76–80, 90–2.

23 There were in fact some losses (e.g. of the shire of Duffelt in the early fifteenth century) and temporary acquisitions (e.g. the land of Cuijk, between 1400 and 1473). To keep the ‘territorial’ variable as constant as possible, these areas have been left out of the analysis: Noordzij, Gelre, 106–8, 112, 130–1; Böck, Herzöge und Konflikt, 273–6, 318–24.

24 Noordzij, Gelre, 50–2.

25 Aafje Groustra-Werdekker, ‘Bourgondisering van het hertogdom Gelre vóór het Tractaat van Venlo, 1473–1543’, Publications du Centre Européen d'Etudes Bourguignonnes 36 (1996), 89–103; Henny Denessen, ‘Bestuurlijke vernieuwing in het hertogdom Gelre. De leenstadhouders van Karel de Stoute (1473–1477)’, Bijdragen en Mededelingen Gelre 107 (2016), 59–76.

26 For instance, an overview of the Ridderschap of Nijmegen in 1570 identifies several of its members as holding lordships (Balgoy, Hernen, Ressen, Doornik, Loenen, Hemmen, Meinserswijk, Doddendaal, Poederoijen): Arnhem, Gelders Archief (subsequently GA), Hof van Gelre en Zutphen, No. 1592, f. 117r-120r; Nijsten, Het hof van Gelre, 31–3, Appendices I–V.

27 Van Schaïk, ‘Taxation, public finances and the state-making process’, 259–62; Gerard Nijsten, Het hof van Gelre. Cultuur ten tijde van de hertogen uit het Gulikse en Egmondse huis (1371–1473) (Kampen, 1992; 2nd edn, 1993), 65–6; Jaap Ligthart, ‘Involvement of the Guelders Estates in the alienation of ducal domains (1423–1473)’, in Jaco Zuijderduijn and Dries Raeymaekers eds., Publieke financiën in de Lage Landen (1300–1800) (Maastricht, 2015), 49–68; Jaap Ligthart, ‘Verpanding van domeingoederen in het Kwartier van Arnhem door Arnold van Gelre (1423–1473)’, Bijdragen en Mededelingen Gelre 105 (2013), 51–80; Schaïk, ‘Taxation’, 266–71; Jan Kuys, De ambtman in het Kwartier van Nijmegen (ca. 1250–1543) (Nijmegen, 1987), 1–6.

28 On banneret-lordships in the Low Countries: Henny Denessen, ‘De Gelderse bannerheren in de vijftiende eeuw’, Virtus – Journal of Nobility Studies 20 (2013), 11–36, there: 33–4; A. Johanna Maris, ‘De lijst van bannerheerlijkheden en andere hoge heerlijkheden in Gelre en Zutphen van 1569’, Bijdragen & Mededelingen Gelre 68 (1974–1975), 143–59, there: 144–5; Mario Damen, ‘Heren met banieren. De baanrotsen van Brabant in de vijftiende eeuw’, in Mario Damen and Louis Sicking eds., Bourgondië voorbij. De Nederlanden 1250–1650. Liber alumnorum Wim Blockmans (Hilversum, 2010), 139–58, there: 145–8; Frederik Buylaert, Eeuwen van ambitie. De adel in laatmiddeleeuws Vlaanderen (Brussels, 2010), 66; Antheun Janse, Ridderschap in Holland. Portret van een adellijke elite in de Late Middeleeuwen (Hilversum, 2001), 152–5.

29 Kuys, De ambtman, 199–204; GA, Hof van Gelre en Zutphen, No. 4346, e.g. f. 54r–56v (1569). A rare practical example of a lord transferring a murder case to the ducal court occurred in the lordship of Ewijk in 1421: GA, Graven en hertogen van Gelre, graven van Zutphen, No. 3540, f. 6v–7v.

30 Because of this, day-to-day lordships were arguably an extension of princely command: Jan Kuys, ‘Dagelijkse heerlijkheden in de Bommeler- en Tielerwaard tot omstreeks het midden van de zeventiende eeuw’, Bijdragen en Mededelingen Gelre 70 (1978–1979), 1–35, there: 9–16; Janse, Ridderschap in Holland, 146–52. Contrary to what is known for other Netherlandish principalities, I have not found references to seigneuries with ‘low’ or ‘foncière’ jurisdiction in the research area, with the possible exception of the ‘lordship of the homestead of Maasbommel’ (‘le seignourie de la maisure de Maesboemel’): GA, Leenkamer van Gelre en Zutphen, No. 116, f. 5r; ibid., No. 117, f. 5r. See also: W. de Vries, ‘Bijdragen tot de geschiedenis van het rechterlijke bestel in Gelderland. I. Het rechterlijke bestel van de stad en vrijheid Maasbommel’, Bijdragen en Mededelingen Gelre 49 (1947–1949), 39–48.

31 ‘[…] myner heer lieve ende getrouwe ondersaten, geheel cleyn van gethale ende nomre wesende, bedraghende in alles jonck ende oudt ombtrint twehondert communicanten […]’: GA, Hof van Gelre en Zutphen, No. 4346, f. 54r.

32 The population size of seigneurial jurisdictions in Guelders ranged from a few dozen inhabitants in the lordship of Persingen in 1387 to around 500 residents in the three villages comprising the lordship of Ammerzoden in 1382: Remi van Schaïk, Belasting, bevolking en bezit in Gelre en Zutphen (1350–1550) (Hilversum, 1987), Appendix I, Table 27; Noordzij, Gelre, 258.

33 Kuys, De ambtman, 207–30; Hof van Gelre en Zutphen, No. 4944/4, esp. ‘Copia C’; Peter Hoppenbrouwers, ‘De middeleeuwse oorsprong van de dorpsgemeente in het noorden van het hertogdom Brabant’, Noorbrabants Historisch Jaarboek 17–18 (2001), 45–90, there: 53–64; Peter Hoppenbrouwers, ‘Op zoek naar de ‘kerels’. De dorpsgemeente in de dagen van graaf Floris V’, in D. de Boer, E. Cordfunke and H. Sarfatij eds., Wi Florens… De Hollandse graaf Floris V in de samenleving van de dertiende eeuw (Utrecht, 1996), 224–43, there: 225–6.

34 GA, Hof van Gelre en Zutphen, No. 4930/15; Zijp, ‘De rechterlike organisatie’, 212; Kuys, De ambtman, 289–90.

35 This becomes especially apparent when consulting a late-sixteenth-century summary of the entire feudal administration of Guelders up until that point, drawn up by the contemporary feudal stadtholders. For an edited version of this summary: J. J. Sloet and J. S. van Veen et al. eds., Register op de Leenaktenboeken van het vorstendom Gelre en graafschap Zutphen, 10 vols. (Gouda, 1904–1937).

36 This marks another difference with Flanders. See Rik Opsommer, ‘Omme dat leengoed es thoochste dinc van der weerelt’. Het leenrecht in Vlaanderen in de 14de en 15de eeuw (Brussels, 1995).

37 P. N. van Doorninck, Het oudste leenactenboek van Gelre, 1326. Naar het oorspronkelijke handschrift (Harlem, 1898); Bas van Bavel, Transitie en continuïteit. De bezitsverhoudingen en de plattelandseconomie in het westelijke gedeelte van het Gelderse rivierengebied, ca. 1300 – ca. 1570 (Hilversum, 1999), 217.

38 Maris, ‘De lijst van bannerheerlijkheden’, 148–9; ‘s-Heerenberg, Archief Huis Bergh (subsequently AHB), Heerlijkheid Homoet, Nos. 5667, 5668. Wherever the princely overviews are silent on a given lordship, I have sought references to that lordship closely before and after the sample year in question, with a margin of error of a decade. I have made exceptions to this rule whenever the records strongly suggest continuity over a longer timeframe (e.g. the seigneurie of Velp; see below).

39 Nijhoff, Gedenkwaardigheden, I, No. 384; Gerard van Hasselt, Roozendaal als de prachtigste bezitting van de Geldersche graven en hertogen en derzelver hofhouding aldaar, enz. enz., met echte bewyzen bekend gemaakt (Arnhem, 1808), 436–7, 441–4.

40 Nijhoff, VI-A, 389-90 (No. 598), 331-2 (No. 500); Gerard van Hasselt, Geldersch maandwerk voor ‘t jaar 1807. Eerste deel (Arnhem, 1807), 116–19; GA, Huis Zoelen, No. 200.

41 Sometimes this meant creating altogether new seigneuries. For example Tim Soens, De spade in de dijk? Waterbeheer en rurale samenleving in de Vlaamse kustvlakte (1280–1580) (Ghent, 2009), 176–77.

42 Frederik Buylaert, ‘The late medieval ‘crisis of the nobility’ reconsidered. The case of Flanders’, Journal of Social History 45, 4 (2012), 1117–34, there: 1124–25.

43 Raymond Van Uytven, ‘Vorst, adel en steden. Een driehoeksverhouding in Brabant van de twaalfde tot de zestiende eeuw’, Bijdragen Geschiedenis Hertogdom Brabant 59 (1976), 93–122, there: 110. For Flanders, see Buylaert, ‘The late medieval ‘crisis of the nobility’ reconsidered’, 1123. On the concentration of seigneurial estates in the duchy of Burgundy itself: Marie-Thérèse Caron, La noblesse dans le duché de Bourgogne, 1315–1477 (Lille, 1987), 142.

44 The lord who possessed most seigneuries at a given time was Willem van den Bergh (c. 1570), and he only held four (Bylandt, Hedel, Millingen, Ochten) – that is, in the research area (he also held the banneret-lordship in the Quarter of Zutphen).

45 Given the small size of the samples, I have chosen to treat the Quarters of Arnhem and Nijmegen as a single research population. I have primarily considered the persistence of surnames as indicators of familial stability, but in most cases I was able to confirm this through explicit references to transfer by inheritance in the sources.

46 Charbonnier, Une autre France, 475, 997.

47 Jan Dumolyn, ‘Nobles, patricians and officers. The making of a regional political elite in late medieval Flanders’, Journal of Social History 40, 2 (2006), 431–52; Frederik Buylaert, ‘Lordship, urbanization and social change in late medieval Flanders’, Past & Present 227 (2015), 31–75. See also Charbonnier, Une autre France, 1148, 1153, 1162–3.

48 In an overview of 1569, 32 out of the 54 high lordships belonged to the Quarter of Nijmegen: Maris, ‘De lijst van bannerheerlijkheden’, 146–59.

49 GA, Huis Doorwerth, No. 60. ‘Leenboek, 1413–1518’, f. 1r, 4v; Van Hasselt, Roozendaal, 436–7, 441–4.

50 Van Bavel, Manors and markets, esp. 380–3.

51 These estimates are based on Van Schaïk, Belasting, bevolking en bezit, Appendix III, Tables 36 and 38.

52 In this, the seigneuries closely followed the pattern identified for the region's (former) manorial exploitations: Van Bavel, Manors and markets, 35–6, 38–40, 79–82; Bernard Slicher van Bath, ‘Hoven op de Veluwe’, in Ceres en Clio. Zeven variaties op het thema landbouwgeschiedenis. Geschreven ter gelegenheid van het vijfentwintigjarig bestaan van de Studiekring voor de Geschiedenis van de Landbouw (Wageningen, 1964), 167–204, there: 171–80 (map on p. 173).

53 Gunn, Grummet and Cools, War, state and society, 163 (see above).

54 Buylaert, Eeuwen van ambitie, 62–72; Paul De Win, ‘De adel in het hertogdom Brabant van de vijftiende eeuw. Een terreinverkenning’, Tijdschrift voor Geschiedenis 93 (1980), 391–409, there: 392–3. For Guelders, the classic work is still Johanna Maria van Winter, Ministerialiteit en ridderschap in Gelre en Zutphen (Arnhem, 1962), but despite the author's erudition and thorough study of the topic, it remains unclear what was the key qualification for nobility.

55 See also: Caron, La noblesse dans le duché de Bourgogne, 118–21.

56 GA, Hof van Gelre en Zutphen, No. 4916/27; GA, Huizen Waardenburg en Neerijnen, No. 939, fo. 2r.

57 Peter Hoppenbrouwers ‘Malgoverno or Good Lordship? The failing state in the later Middle Ages’, in S. Grodziskiego et al. eds., Vetera novis augere. Studia I prace dedykowane Profesorowi Waclawowi Uruszczakowi (Krakow, 2010), 321–35.

58 Dieuwke van der Poel et al. eds., Het Antwerps Liedboek, 2 vols. (Tielt, 2004), II, 264–67. I am grateful to Linde Nuyts for pointing me in the direction of this source.

59 Jim van der Meulen, ‘Corporate collective action and the market cycle in Nieuwkerke, Flanders, 1300–1600’, Social History 43, 3 (2018), 375–99, there: 384–6; Sheilagh Ogilvie, The European guilds. An economic analysis (Princeton, 2019), 549–51.

60 Jim van der Meulen, ‘Grillige landschappen, grillige heerschappen. De veranderlijke natuur en de ruimtelijke afbakening van heerlijkheden in het Gelderse rivierengebied (15e en 16e eeuw)’, Bijdragen en Mededelingen Gelre 111 (2020), 125–146, there: 138–41.

61 GA, Hof van Gelre en Zutphen, No. 2020.

62 GA, Hof van Gelre en Zutphen, No. 4346, f. 54v. Nina Valkeneers and Violet Soen, ‘Praet, Bronkhorst en Boetzelaer. Adellijke weduwes in de bres voor het calvinisme tijdens en na de Beeldenstorm (1566–1567)’, Handelingen van de Koninklijke Zuid-Nederlandse Maatschappij voor Taal-, Letterkunde en Geschiedenis 69 (2015) 265–84, there: 265–72.

63 Taylor, ‘Formalising aristocratic power’, 59–64.

64 Peter Arnade, Beggars, iconoclasts, and civic patriots. The political culture of the Dutch Revolt (Ithaca, 2008), 307–9.

65 These ties are sometimes referred to as an ‘affinity’: Christine Carpenter, ‘The Beauchamp affinity. A study of bastard feudalism at work’, English Historical Review 105, 386 (1980), 514–32, there: 514–5, 524.

66 The coins of Batenburg continued to be minted until at least 1,557, when the highest denomination was valued at half a shilling (stuver) of Guelders, the lowest at 1/11 of a shilling: Nijhoff, Gedenkwaardigheden, II, No. 42 (27 July 1349); GA, Brieven uit en aan het Hof, No. 653 (letters of 30 November 1556; 9 December 1556; 4 March 1557).

67 P.D. Spies, Ambt Nederbetuwe. Gerichtssignaat Bank Kesteren, 1559–1566 (self-published, 2019), 245.

68 J. S. van Veen ed., ‘Landrechten van Ammerzoden’, Vereeniging tot uitgave der bronnen van het oude vaderlandsche recht. Verslagen en mededeelingen 4, 1–6 (1903), 594–612, there: 599 (5 morgen or 4.25 ha); GA, Hof van Gelre en Zutphen, No. 4346, f. 313r (‘ende zijn goet sall weert zijn hondert Phls. Burgh.e schilden ende nijet min’).

69 Noordzij, Gelre, 123–4.

70 Paul Brusse, ‘Property, power and participation in local administration in the Dutch delta in the early modern period’, Continuity and Change 33, 1 (2018), 59–86, there: 68, 73, 81–3.

71 ‘[…] dat wanneer die richter van Arnhem ind Veluwezoem ennigen misdediger van den leven ther doet brachte, dat alssdan dye van Oesterbeeck altyt den staecken opgericht hebben gehadt ind gheijn anderen van den kerspelen in Veluwenzoem gelegen […]’: GA, Hof van Gelre en Zutphen, No. 4944/4, Copia C.

72 Think of jury duty in medieval England (or the present, for that matter): James Masschaele, Jury, state, and society in medieval England (New York, 2008), 199–210.

73 GA, Hof van Gelre en Zutphen, No. 4346, f. 37v, 39r-41v, 83r-87v, 275Ar-275Br.

74 Hoppenbrouwers, ‘De middeleeuwse oorsprong van de dorpsgemeente’, 53–64; Hoppenbrouwers, ‘Op zoek naar de ‘kerels’’, 225–6.

75 Van Schaïk, ‘Taxation, public finances and the state-making process’, 267.

76 Simon Szreter and Keith Breckenridge, ‘Editors’ introduction. Recognition and registration: The infrastructure of personhood in World History’, in Simon Szreter and Keith Breckenridge eds., Registration and Recognition. Documenting the person in World History (Oxford, 2012), 1–38, there: 20–2.

77 Taylor, ‘Formalising aristocratic power’, 62; Noordzij, Gelre, 50–2.

78 The duke ordered these overviews for all his (Netherlandish) principalities: Antheun Janse, ‘Feudal registration and the study of nobility. The Burgundian registers of 1475’, in J.-F. Nieus ed., Le vassal, le fief et l’écrit. Pratiques d’écriture et enjeux documentaires dans le champ de la féodalité (XIe-XVe s.) (Louvain-la-Neuve, 2007), 173–88.

79 ‘[…] tres redoubte seigneur […] tres hault et tres puissan prinche’: GA, Leenkamer van Gelre en Zutphen, No. 117, f. 2r.; ibid., No. 116, f. 1r.

80 Noordzij, ‘The wars of the lord of Bronkhorst’, 91–3.

81 ‘[…] bij ons totten uijtersten gebleven, bijgestaen in gedient […] dat kerspel van Soulen mitter hoeger heerlicheit daeraff he ind sijne vuralderen die daegelicxsche heerlicheijt to hebben ind toe te hoeren plegen […]’: GA, Huis Soelen, No. 200 (29 October 1506).

82 ibid., No. 200; Klaas Kalkwiek, De hertog en zijn burchten. Kastelen in de Geldersche geschiedenis tot 1543 (Zaltbommel, 1976), 47–50; Stefan Frankewitz, ‘Haus, Burg und Schloss im Spiegel niederrheinländischer Urkunden’, in Wim Hupperetz ed., Middeleeuwse kastelen in Limburg. Verschijningsvormen van het kasteel, zijn adellijke bewoners en hun personeel (Venlo, 1996), 77–96, there: 96.

83 For a similar perseverance of the military relevance of seigneuries: Charbonnier, Une autre France, 1144–48.

84 GA, Hof van Gelre en Zutphen, No. 651/500 (letter of 4 May 1550).

85 Van Hasselt, Roozendaal, 436–7, 441–44.

86 J. S. Van Veen ed., Registers op de leenaktenboeken van het vorstendom Gelre en graafschap Zutphen. Het Kwartier van Arnhem (Gouda, 1917), 118.

87 GA, Hof van Gelre en Zutphen, No. 4346; ibid., No. 4348, fos. 1r-4r. See also Maris, ‘De lijst van bannerheerlijkheden’.

88 E. Broers, Geschiedenis van het straf-en schadevergoedingsrecht. Een inleiding (Apeldoorn and Antwerp, 2012), 127–9.

89 Olav Moorman van Kappen, ‘Proeven van locale wetgeving door de heren van Ammersoyen in de 15e en 16e eeuw. De Ammersoyense landbrieven van 1471 en 1548’, in D. J. G. Buurman ed., Ammersoyen. Bijdragen tot de geschiedenis van het kasteel, de heerlijkheid en de heren van Ammersoyen (Zutphen, 1986), 136–59, there: 137.

90 Van Veen, ‘Landrechten van Ammerzoden’, 599. See also above.

91 Jaco Zuijderduijn, ‘On the home court advantage. Participation of locals and non-residents in a village law court in sixteenth-century Holland’, Continuity & Change 29, 1 (2014), 19–48, there: 41–2.

92 Taylor, The shape of the state, 453-5; John Hudson, The formation of English Common Law. Law and society in England from King Alfred to Magna Carta (Londen and New York, 1996; 2nd edn, 2018), 200–2.

93 This did not include the separate courts of the day-to-day seigneuries of Hoevelaken and Scherpenzeel: Zijp, ‘De rechterlike organisatie’, 213–4: Gerard Nijsten and Tanis Guest (trans.), In the shadow of Burgundy. The court of Guelders in the late Middle Ages (Cambridge, 2004), 74–6.

94 Zijp, ‘De rechterlike organisatie’, 210–12; Theodorus van Riemsdijck, De hooge bank van het Veluwse landgericht te Engelanderholt (Utrecht, 1874); Maris, ‘De lijst van bannerheerlijkheden’, 148–9.

95 Jaap Lighthart, ‘Vorst aan de grond. De veranderende financiële functie van het vorstelijke domein in de Nederlanden (1356–1473)’ (unpublished PhD-thesis, Leiden University, 2019), esp. ch. 8. I am grateful to Dr. Ligthart for providing me with a copy of his doctoral thesis.

96 GA, Handschriften Rijksarchief in Gelderland, nr. 409, fo. 10v.

97 Other examples: Beek, Groesbeek, Heumen, Malden; Bylandt, Millingen, Pannerden: ibid., fos. 1v, 3r, 5r.

98 On ‘seigneurial towns’: Th. Bosman, J. Coopmans and B. Jacobs eds., De heerlijke stad. Achtste Colloquium ‘De Brabantse Stad’. Bergen op Zoom, 2 en 3 oktober 1987 (Assen and Maastricht, 1988).

99 This included the already mentioned seigneurie of Ressen: GA, Hof van Gelre en Zutphen, No. 1592, Ridderboek anno 1570, f. 117v. Other examples are the seigneuries of Hemmen (1566), Lienden and Oudewaard (1556), and Loenen (1544, 1574): M. J. van Gent, ‘Landdagen en andere landelijke bijeenkomsten van Staten en steden in Gelre en Zutphen 1423–1584’, Resources – Huygens ING, http://resources.huygens.knaw.nl/statenstedengelderland [last accessed 6 March 2020], Nos. 35, 206, 339, 258.

100 Taylor, The shape of the state, 454.

101 Ibid., 446–7; Groustra-Werdekker, ‘Bourgondisering van het hertogdom Gelre’, 89.

102 James C. Scott, Seeing like a state. How certain schemes to improve the human condition have failed (New Haven and London, 1998), 18–23, 362, 366–7.

103 Scott, Seeing like a state, 20. See also Alice Taylor's take on Scott's ‘legibility’ within the context of medieval political ideology: Taylor, ‘Formalising aristocratic power’, 62–4.

104 Brusse, ‘Property, power, and participation’, 81–3.

105 On this same issue, but from an economic perspective, see: Ogilvie, Sheilagh, ‘Whatever is, is right? Economic institutions in pre-industrial Europe’, Economic History Review 60, 4 (2007), 649–84CrossRefGoogle Scholar.