Hostname: page-component-848d4c4894-8bljj Total loading time: 0 Render date: 2024-07-05T06:41:14.115Z Has data issue: false hasContentIssue false

The Diffusion of the Writings of Petrus Ramus in Central Europe, c. 1570-c. 1630

Published online by Cambridge University Press:  20 November 2018

Extract

For What Reasons did Academicians select to use or not to use any given textbook for their own classroom instruction during the Renaissance? To what extent did ideological or pragmatic considerations influence such decisions? In this article these questions are posed to examine the use of the writings of Petrus Ramus (1515—1572) and Omer Talon (ca. 1510-1562) at schools and universities in Central Europe during the six decades between 1570 and 1630. Did “Ramist” academicians of this period make use in the classroom of writings by these two authors because of some fundamental agreement with their views? Or were these two authors preferred during these six decades because their writings could be used eclectically and/or they fit well into specific parts of the curriculum at certain academic institutions?

Type
Studies
Copyright
Copyright © Renaissance Society of America 1993

Access options

Get access to the full version of this content by using one of the access options below. (Log in options will check for institutional or personal access. Content may require purchase if you do not have access.)

References

Allgemeine Deutsche Biographic 56 vols. Leipzig, 1875-1912.Google Scholar
Alstedius, Johannes-Henricus. Philosophiadigne restituta. Herborn, 1612. [Marburg UB: XIV C 136]Google Scholar
Alstedius, Johannes-Henricus. Cursus philosophici encyclopaedia. Herborn, 1620. [Göttingen SUB: 4° Did. 192/51]Google Scholar
Alstedius, Johannes-Henricus, praes. and Coccejus, Sigmundus, resp. Compendium grammatices latinae, harmonice conformatae, & succincta methodo comprehensae: quam non inepte quis dixerit Mauritio-Philippo-Rameam. In illustri Herbornea publicae censurae subjectum. Herborn, 1610. [Wiesbaden LB: Gs 8420 (Herborner Dissertationen, J. H. Alsted, V)]Google Scholar
Alstedius, Johannes-Henricus, praes. and Christianus Stuboeus, resp. Disputatio philosophica De causis. Herborn, 1611. [Wiesbaden LB: Gs 8420 (Herborner Dissertationen, J. H. Alsted, I. 4)]Google Scholar
Alstedius, Johannes-Henricus, praes. and Engelhardus Figulus, resp. Disputatio logica De methodo. Herborn, 1612. [Wiesbaden LB: Gs 8420 (Herborner Dissertationen, J. H. Alsted, I, 9)]Google Scholar
Bangs, Carl. Arminius: A Study in the Dutch Reformation. Grand Rapids, MI, 1985.Google Scholar
Bergius, Conradus. Artificium Aristotelico-Lullio-Rameum in quo per artem intelligendi, logicam: artem agendipracticam: artis loquendi … elaboratum. Brieg, 1615. [Wolfenbiittel HAB: 7.4 Log.]Google Scholar
Beurerus, Joannes Jacobus. sive de usu organi logici. Hanau, 1597. [Halle ULB: Fb 410]Google Scholar
Beurhusius, Fredericus. Audomari Talaei rhetoricae, P. Rami praelectionibus observare, rudimenta. Addita ad finem Ovidianae elegiae analysi. Dortmund, 1582. [Dortmund StLB: Ht 7032]Google Scholar
Beurhusius, Fredericus. Ad P. Rami Dialecticam variorum et maxime illustrium exemplorum … inductio … Quae Paedagogiae logicae pars tertia. Cologne, 1583. [Darmstadt LHB: U 358]Google Scholar
Beurhusius, Fredericus. M. T. Ciceronis, Dialecticae libri duo. Ex ipsius Topicis; aliisque libris collecti, ex Aristotele vero Boetioque uspiam completi, & propriiss ipsius exemplis illustrati. Additis etiam brevius explicationum collationumque notis. Cologne, 1583. [Basel UB: Frey.- Gryn. Q VII 14 (1)]Google Scholar
Beurhusius, Fredericus. P. Rami Dialectici libri duo: et his e regione comparati Philippi Melanth. Dialecticae libri quatuor cum explicationum et collationum notis, ad utramque conformationem uno labore addiscendam. Mulhouse, Georgius Hantzsch and Ottho a Riswick, 1586. [Berlin (West) SB: Nl 3560]Google Scholar
Beurhusius, Fredericus. Petri Rami Regii Professoris Dialecticae libri duo. Defensio ejusdem dialecticae per scholasticas quarumdam interpretationum, animadversionum, triumphorum, & emendatinumdisquisitiones. Frankfort, 1590. [Berlin (West) SB: Nl 3464]Google Scholar
Bilstenius Marsbergianus, Joannes. Syntagma Philippo-Rameum artium liberalium, methodo brevi ac perspicua concinnatum. Basel, 1588. [Wolfenbüttel HAB: Alv.: Ca 58 (1)]Google Scholar
Bisterfeldius, Johannes. Rameae dialecticae libri duo: propositi noviter et expositi. Siegen, 1597. [Halle ULB: Fb 367 (2)]Google Scholar
Boschius, Michael. Actus tres, Academiae reipub. Argentoratensis: I. Classicorum, II. Baccalaureorum, III. Magistrorum. Strasbourg, 1578. [Wolfenbüttel HAB: 202.2 Quodl. (2)]Google Scholar
Brachtus, Matthias Chesselius. Ludus literarius Neobrennopyrgi. Wittenberg, 1553. [Wolfenbüttel HAB: 509 Quodl. (5)]Google Scholar
Brevis artiutn et lectionum index, quibus … aestate… anni 68 in Schola Bremensi naviter intendemus. N.p., 1568. [Bremen UB: Brem.b.446 (nr. 10)]Google Scholar
Brunnemannus, Johannes. Enchiridion logicum ex Aristotele & Philippo potissimum ita concinnatum. Frankfurt, 1639. [Wolfenbuttel HAB: 20 Log.]Google Scholar
Bruyère, Nelly. Méthode et dialectique dans l'oeuvre de la Ramée. Paris, 1984.Google Scholar
Buscherus, Heizo. Harmoniae logicae Phillipporameae libri duo … nunc primum in gratiam studiosae juventutis in lucent editi. Lemgo, 1595. [Marburg UB: XIV C 463i]Google Scholar
Buscherus, Statius. Christlicher und Notwendiger Unterricht, Wie die Studia der C. Jugendt… Auch ob man Rami Logicam hiezu in Christlichen Schulen bey der Institution nützlich gebrauchen künne. Rinteln, 1625. [Wolfenbuttel HAB: 864.2 Theol. (3)]Google Scholar
Butelius, Christophorus, praes. Enchiridion philosophicum compendiose continens fere omnes philosophiae Aristotelicae disciplinas … in illustri Paedagogium Stetinensi … De philosophia. Logica. Rhetorica. Ethica. Oeconomica. Politica. Physicaacroam. Decode Meteorologia. De corpore perfecte mixto. Anthropologia. An homo ist animal. Lübeck, 1609. [Berlin (West) SB: Ni 7284]Google Scholar
Casmannus, Otho. P. Rami Dialecticae & Melanchthonianae collatio: instituta ac proposita lecionihus privatis Helmstadii. Hanau, 1594. [Wiesbaden LB: 8° Herb. 593P1 (1 an)]Google Scholar
Cocus, Joannes. Speculum philosophicum universale philosophiae corpus sectionibus XV. exhibens. In quo 1. Artes logicae, 2. Mathematicae arithmetica, 3. Musica, 4. Cosmographia, 5. Uranographia, siveastronomia, 6. Astrologia, 7. Meteorologia, 8. Metallographia, 9. Historia animalium, 10. Metaphysica, 11. Physica, 12. Ethica, 13. Politica, 14. Oeconomica, 15. & Poesis … traditum in Illustri Witebergensium Academia. Frankfort, 1617. [Wolfenbuttel HAB: 417.1 Quodl. (1)]Google Scholar
Coelius, Michael. Prodrotnus philosophiae Peripateticae. Wroclaw, 1626. [Wolfenbüttel HAB: 314.3 Quodl. (7)]Google Scholar
Corvinus, Jodocus. Tetramerum autoschediasticum pro defensione sententiae Andreae Libavij, de apodixi Aristotelea contra mentem Petri Rami, adversus sana sophismata & virulentissimas calumnias Ioannis Bisterfeldii cuiusdam sine causa fur entis. Cum praefatione And. Lib. ad omnes eruditos logicos. Frankfort, 1596. [Basel UB: K. f. V 36 (2)]Google Scholar
Cramerus, Andreas. Comparationum logicarum libri quatuor, Dialecticae Philippeae examussim respondentes a … Christiana Becmanno Hannoverano quondam Rectore publice praelecti, hactenus suppressi, nunc in usum Schola Quedlinburgenis editi. Magdeburg, 1610. [Hannover LB: P-A 118]Google Scholar
Crucius, Winandus. Dialectices Cornelii Valeriipartis iudicandi compendium ingratiam iuventutis scholarum trivialium per erotemata concinnatum, ediscendi causa. Cologne, 1576. [Trier StB: R/8°/I 30]Google Scholar
Dauberus, Henricus, praes. and Casparus Munichius, resp. Disputatio logica Demethodo … Ad diem 23. Februarii. Herborn, 1605. [Wiesbaden LB: Gs 8420 (Herborner Dissertationen, Daniel-Fuchs, la)]Google Scholar
Deucerus, Johannes. Analysis totius philosophiae, tarn contemplativae, quam practicae. Jena, 1612. [Göttingen SUB: 8° Did. 184/5]Google Scholar
Diataxis lectionum & exercitiorum in Schola Lemgoviensi … anno … 1645. Rinteln, 1645. [Lemgo StA: (in) A 3239]Google Scholar
Didascalia Susatensis exhibens … normam et formam docendi et discendi. Soest, 1618. [Soest StB: As 1018 (rara)]Google Scholar
Diehl, Wilhelm, ed. Die Schulordnungen des Grofiherzogtums Hessen. 1. Die höheren Schule der Landgrafschaft Hessen-Darmstadt. 1. Die Texte, 8-13. (Stundenplan des Marburger Paedagogs im ersten Jahr der darmstädtischen Herrschaft. 1624.) Monumenta Germaniae Paedagogica, 2. Berlin, 1903.Google Scholar
Elenchus Gymnasii Bremani … ab Autumno anni 1606 … dedaratus. Bremen, 1606. [Bremen SA: Bibliothek 23 Af (2)]Google Scholar
Scholae Bremanae … rectore, Andrea Wedemejero, inde ab autumno anni praesentis 1600 deinceps administrandae. Bremen, 1600. [Bremen SA: (in): 2.- T.5.a.i.e. (DDR 1032/3092)]Google Scholar
Erytropilus, Rupertus. Tabulae generates in Dialecticam P. Rami, quibus ex altera facie opponuntur tabulae ex praeceptis Dn. Philippi Melanchthonis confectae. Lemgo, 1588. [Wolfenbüttel HAB: Alv.: Nb 39 (4)]Google Scholar
Evenius, Sigismundus. Methodi linguarum artiumque compendiosioris scholasticae demonstratio Veritas, in Schola Hallensi illustri ad disputandum exercitij publici loco proposita. Halle, 1620. [Hannover LB: P-A 503]Google Scholar
Fabricius, Georgius-Andreas, praes. and Thilo Wolffen von Gedenbergk, resp. Tractatio quaestionis, an Ramus sit pestis scholarum? A nonnemine nuper, satis imprudenter ac temere evulgata; nunc vero per analysin logicam Ramaeam, hoc est, veram examinata … in Gymnasio Mulhusino … ad d. 12. Novembr. Mühlhausen, 1631. [Güttingen SUB: 8° H.lit.partic.I, 3653 (6)]Google Scholar
Freedman, Joseph S.Philosophy Instruction within the Institutional Framework of Central European Schools and Universities during the Reformation Era.History of Universities 5 (1985): 117-66.Google Scholar
Freedman, Joseph S. Deutsche Schulphilosophie im Reformationszeitalter (1500-1650): Ein Handbuch für den Hochschulunterricht. 2. Völlig umgearbeitete und ergänzte Aufiage. Münster, 1985.Google Scholar
Freedman, Joseph S.Cicero in Sixteenth and Seventeenth Century Rhetoric Instruction.” Rhetorica 4, no. 3 (Summer 1986): 227-54.Google Scholar
Freedman, Joseph S.Karriere und Bedeutung von Clemens Timpler (1563/4-1624).” 400 Jahre Arnoldinum 1588-1988. Festschrift. Greven, 1988.Google Scholar
Freedman, Joseph S. European Academic Philosophy in the Late Sixteenth and Early Seventeenth Centuries: The Life, Significance, and Philosophy of Clemens Timpler (1563/4-1624). 2 vols. Hildesheim and Zürich, 1988.Google Scholar
Freigius, Joannes Thomas. , seu logicae & ethicae. , Basel, 1576. [Hannover LB: P-A 568 (1)]Google Scholar
Freedman, Joseph S. Quaestiones physicae. Basel, 1579. [Munster UB: P1 772]Google Scholar
Friedrich, Arnd. Die Gelehrtenschulen in Marburg, Kassel und Korbach zwischen Melanchthonianismus und Ramismus in der zweiten Hälfte des 16. Jahrhunderts. Darmstadt and Marburg, 1983.Google Scholar
Frisius, Paulus. Comparationum dialecticarum libri tres quibus Philippi Melanchthonis, & Petri Rami praecepta dialectica breviter ac modeste conferuntur. Frankfort, 1590. [Berlin (West) SB: Nl 3464/5 (2 an)]Google Scholar
Frisius, Paulus. Epitome rhetorices Audomari Talaeicollecta … Huic adjecti sunt … comparationum rhetoricarum libri duo. Quibus elementa rhetorices Philippi Melanchthonis cum praeceptis partim logicis Petri Rami, partim rhetorids Audomari Talaei breviter modeste conferuntur. Addita est Psalmi XXII. analysis logica & rhetorica. Frankfort, 1600. [Göttingen SUB: 8°Philos. II, 1324]Google Scholar
Gilbert, Neal Ward. Renaissance Concepts of Method. New York, 1960.Google Scholar
Gisenius, Johannes, praes. and Gerhardus Schuckmannus, resp. Quaestionum philosophicarum disputatio prima …Ad diem 21. & 23. Julii. Lemgo, 1610. [Lemgo StA: Y 1092 (= Sammelband, Disputationen, 1610-1615), nr. 25]Google Scholar
Goclenius, Rodolphus, praes. and Chesnecopherus Suecus, Nicolaus, resp. Isagoge optica cum disceptatione geometrica de universe geometriae mageterio, hoc est, geodaesia rectarumper radium, & aliis quaestionibusphilosophicis, iuxta aureum P. Rami, methodum concinnata, in inclyta Marpurgensi Academia pro insignibus magisterii Philosophici consequendis publico ad disputandum proposita. Frankfort, 1593. [Darmstadt LHB: 33/3595]Google Scholar
Goclenius, Rodolphus, ed. P. Rami Dialectica, cum praeceptorum explicationibus, disquisitionibus, & praxi nee non collatione cum Peripatetids. Ex Zabarellae, Schegkii, Matth. Place. Illyrici, Rod. Goclenij, Fr. Beurhusij, loan. Piscatorij, & Rodolph. Snellij commentaries & praelectionibus. Collecta a M. Christophoro Cramero … aucta plurimis in locis in usum logicae studiosorum edita a Rodolpho Goclenio. Oberursel, 1600. [Marburg UB: XIV C 462b]Google Scholar
Goldmann, Karlheinz. Verzeichnis der Hochschulen. Neustadt on the Aisch, 1967.Google Scholar
Grammatica Latina Philippo-Ramaea, ad faciliorem puerorum captum perspicua methodo breviter conformata, duobus libris distincta… Addita sunt passim tabulae cum generates, turn speciales; ex quibus methodus cognosci potest. Herborn, 1591. [Wolfenbüttel HAB: 394-1-7 Quodl. (3)]Google Scholar
Grammatica Latina Philippo-Ramaea, ad faciliorem puerorum captum perspicua methodo breviter conformata, duobus libris distincta. Steinfurt, 1674. [Steinfurt-Burgsteinfurt FB: 8°D 17.41]Google Scholar
Grunius, Johannes. scholae trivialis recte aperiendae… typi lectionum & exercitiorum in singulis bene instituti Gymnasii classibus … conscripta pro Gymnasio Iutrebocensi. Wittenberg, 1579. [Göttingen SUB: 8° Didact. 52/57 (5)]Google Scholar
Gutberleth, Henricus, praes. and Johannes-Cunradus, Schefferus, resp. Disputatio logica De methodo. Herborn, Christophorus Corvinus, 1606. [Wiesbaden LB: Gs 8420 (Herborner Dissertationen, Ganteswiler-Gutberleth, 11)]Google Scholar
Hahn, Karl. Die kirchlichen Reformbestrebungen des Strassburger Bischofs Johann von Manderscheid (1569-1592). Strasbourg, 1913.Google Scholar
Hahn, Karl. Die katholische Kirche in Straβburg unter dem Bischof Erasmus von Limburg (1541-1568). Frankfort on the Main, 1941.Google Scholar
Hausmannus, Hermannus. Philippo-Rameum Rhetoricae artis systema. Steinfurt, Theophilus Caesar, 1605. [Steinfurt-Burgsteinfurt FB: 8° C 17, 127 (2)]Google Scholar
Hausmannus, Hermannus. Philippo-Rameum Rhetoricae artis systema … Editio altera. Steinfurt, Theophius Caesar and Joannes Carolus Unckel Francof, 1615. [Steinfurt-Burgsteinfurt FB: 8° C 17, 70 (2)]Google Scholar
Hausmannus, Hermannus. praes. and Henricus Oldenburgius, resp. Subjectas theses logicas, quibus verus et legitimus sensus deftnitionis Rameae explicatur explicatur, & defenditur … disputabuntur die 3. Martii. Steinfurt, Theophilus Caesar, 1604. [Bremen UB: C. S. 40 (no. 32)]Google Scholar
Hautz, Johann Friedrich. Geschichte der Universität Heidelberg. 2d vol. Mannheim, 1864.Google Scholar
Hawenreuterus, Johannes Ludovicus, praes. and Joannes Deczius, resp. Synopsis philosophiae… ad disputandum proposita in Academia Argentinensi. Wittenberg, 1595. [Braunschweig StB: C3342]Google Scholar
Hemmingius, Nicolaus. De methodis libri duo. Leipzig, 1565. [Steinfurt-Burgsteinfurt GB: Theol.Octav. Quart 6]Google Scholar
Hopingk, Martinus. Diataxis studiomm in Schola Lemgoviensi, promulgata anno salutis 1597. Lemgo, 1597. [Lemgo StA: Bibliothek, nr. 359]Google Scholar
Horstius, Gregorius. Institutionum logicarum libri duo in quibus ex Aristotele, eiusdemque interpretibus res ipsa candide declarantur … ante annos aliquot studiosaejuventitui in illustri, Academia Wittebergensi propositi, et iam primum ab autore recogniti, ac ad praelum elaborati. Wittenberg, 1608. [Darmstadt LHB: U 365/10]Google Scholar
Hundt, Magnus. Compendium totius logices. Leipzig, Per Jacobum Thanner, 1507. [University of Illinois, Urbana-Champaign: x881 / A8xL / 1503 (2)]Google Scholar
Index artium et lectionum … aestivis mensibus anni 89 in Schola Bremensi naviter incumbemus. Bremen 1589. [Bremen UB: Brem. b.597(nr. 1)]Google Scholar
Index artium et lectionum … aestivis mensibus anni 90 in Schola Bremensi naviter incumbemus. Bremen, 1590. [Bremen UB: Brem. b. 597 (nr. 2)]Google Scholar
Index lectionum et exercitationum in illustri Schola Bremensi … proxima hieme anni 1638 habendarum. Bremen, 1638. [Bremen SA: (in) 2.-ad T.s.a.i.a.Nr. 6]Google Scholar
Index lectionum et exercitationum in illustri Schola Bremensi … hac hieme anni 1645 habendarum. Bremen, 1645. [Bremen SA: (in) 2.-ad T.5.a.i.c. (DDR 1032/3092)]Google Scholar
Index lectionum hac hyeme habendarum in illustri Schola Nassovica Herbornensi publica …in utroque Paedagogeo, Herbornensi et Sigenensi. Inchoabuntur lectiones Calend. Octob Anno 1610. N.p., 1610. [Wiesbaden SA: Abt. 95, Nr. 17502]Google Scholar
Jöcher, Christian Gottlieb. Allgemeines Gelehrten-Lexicon. 4 vols. Leipzig, 1750. 1751. Rpt. Hildesheim, 1960-1961.Google Scholar
Keckermannus, Bartholomaeus. Praecognitorum logicorum tractatus III. Cum dispositione typica systematis logici, adornati. Hanau, 1599. [Hannover LB: P-A 848]Google Scholar
Keckermannus, Bartholomaeus. Praecognitorum logicorum tractatus III … Nunc secunda editione recogniti atque emendati. Hanau, 1606. [Lübeck StB: Philos. 8° 1819]Google Scholar
Kleine, Adolf. Geschichte des Weseler Gymnasiums von den ältesten Zeiten bis zur Gegenwart. Wesel, 1882.Google Scholar
Koldewey, Friedrich. Braunschweigische Schulordnungen. 1. Schulordnungen der Stadt Braunschweig, 149-153 (Elenchus lectionum et exercitiorum huius semestris in Schola Martiniana, anno 1603). Monumenta Germaniae Paedagogica 1. Berlin, 1886.Google Scholar
Leges Scholae Herbornensis. Neustadt on the Haardt, 1585. [Leiden UB: 515 C 8 (3)]Google Scholar
Leith, Philip. Formalism in Al and Computer Science. New York and London, 1990.Google Scholar
Lorenz, Sönke. “Libri ordinarie legendi. Eine Skizze zum Lehrplan der mitteleuropSischen Artistenfakultät um die Wende vom 14. zum 15. Jahrhundert.” In Argumente und Zeugnisse … philosophische und historische Beiträge, ed. Wilhelm Hogrebe, 204-58. Studia Philosophica et Historica 5. Berne and Frankfort on the Main, 1986.Google Scholar
Lunckoronska, Maria. “Andreas Wechels Gaste.” Frankfurter Beiträge Arthur Richel gewidmet, 3236. Frankfort on the Main, 1933.Google Scholar
Lurz, Georg, ed. Mittelschulgeschichtliche Dokumente Altbayerns, einschliesslich Regensburgs. Monumenta Germaniae Paedagogica 42: 498506. Berlin, 1908.Google Scholar
Martini, Cornelius. M. Comelii Martini Antvverpii adversus Ramistas disputatio De subjecto et fine logicae … A Friderico Beurhusio in schola Tremoniana. Conrado Hoddaeo D. in Gymnasio Gottingensi. Heizone Buschero in schola Hannoverana Lemgo, 1596. [Berlin (West) SB: Nl 3530 (1)]Google Scholar
Meier, A. and Meyering, H., eds. “Ein Schulprogramm der Lateinschule aus dem Jahre 1594,” In Von der Lateinschule zum Gymnasium Laurentianum Warendorf 1329-1919, 34-35, 48-49. Warendorf, 1979.Google Scholar
Menk, Gerhard. Die Hohe Schule Herborn in ihrer Frühzeit (1584-1660). Ein Beitrag zum Hochschulwesen des deutschen Kalvinismus im Zeitalter der Gegenreformation. Wiesbaden, 1981.Google Scholar
Neander, Conradus. Tabulae plane novae succinctae … in Mam disserendi artem, P. Rami Dialecticae libros duos. Frankfort, 1591. [Wolfenbuttel HAB: Alv.: Cc 332 (5)]Google Scholar
Neldelius, Johannes. Pratum logicum, Organi Aristotelici septis inclusum. Frankfort, 1607. [Tübingen UB: Ab 70.8°]Google Scholar
Nicolai, Henricus. Pansophia liberalis. Tabellis succincte ordinate que comprehensa & repraesentata. Gdansk, 1646. [Wolfenbüttel HAB: 171.45 Quodl. (9)]Google Scholar
Ong, Walter J. Ramus, Method, and the Decay of Dialogue. Cambridge, MA, 1958.Google Scholar
Ong, Walter J.. Ramus and Talon Inventory. Cambridge, MA, 1958.Google Scholar
Peitmann, Anthonius. Pars prima logicae … continens… brevem ac nervosam ad principia Ramea reductionem. Rinteln, 1626. [Marburg UB: XIV C 745e (2 an)]Google Scholar
Ramus, Petrus and Jacob, Schegk. P. Rami et Jacobi Schicii Epistolae, in quibus de logicae artis institutione agitur. N.p., 1569. [MünsterUB: S2 781 (1)]Google Scholar
Rector … Index lectionum Scholae Nassovicae Sigenensis Aestivo Semestri habendarum 1598. N.p., 1598. [Wiesbaden SA: Abt. 95, Nr. 17502]Google Scholar
Rennemannus, Henningus. Dissertatio, pro philosophia Ramea, adversus Peripateticos, illi quam D. Phil. Scherbius … ante paucos annos, contra Rameos edidit, obiecta. Frankfort on the Main, 1595. [Wolfenbüttel HAB: Alv.: Ca 56(1)]Google Scholar
Risse, Wilhelm. Die Logik der Neuzeit. 1. 1500-1640. Bad Cannstatt, 1964.Google Scholar
Rhodolphus, Caspar. Dialectica. Mainz: 1551. [Mainz, Bibliothek des Gutenberg Museums: Ink. a. 5]Google Scholar
Rodingus, Guilielmus. P. Rami Regit Professoris Dialecticae libri duo, ex variis ipsius disputationibus, et multis Audomari Talaei commentariis breviter explicati. Frankfort, 1582. [Darmstadt LHB: U 357/7]Google Scholar
Sallerus, S.J., Johannes, praes. and Franciscus, Thoveninus, resp. Disputatio logica de methodo. Ingolstadii … Academia anno ‘1592… Septembris publice ad discutiendum proposita. N.p., Wolfgang Eder, 1592. [Halle ULB: Fb 410]Google Scholar
Sarcerius, Erasmus. Methodus divinae scripturae loca praecipua explicans. Schwabisch-Hall, 1539. [University of Illinois, Urbana-Champaign: Stonehill 208]Google Scholar
Schindling, Anton. Humanische Hochschule und Freie Reichsstadt. Gymnasium undAkademie in Strassburg 1538-1621. Wiesbaden, 1977.Google Scholar
Schmidt, Charles. La Vie et ies travaux de Jean Sturm. Strasbourg: 1855. Rpt. Nieuwkoop, 1970.Google Scholar
Schonerus, Lazarus. Petri Rami Arithmeticae libri duo, et Algebrae totidem: a Lazaro Schonero emendati & explicati. Eiusdem Schoneri libri duo: alter, De numerisfiguratis; alter, De logistica sexagenaria. Frankfort, 1586. [Wolfenbuttel HAB: 6 Arithm.]Google Scholar
Schorus, Henricus. Specimen et forma legitime tradendi sermonis & rationis disciplinas, ex. P. Rami scriptis collecta, & Tabernensi Scholae accommodata & cum praefatione Jo. Sturmij. Strasbourg, 1572. [Stanford University, Green Library: Z 239.9/A 36 M29C (no. 4)]Google Scholar
Schramus, David. Partitiones logicae et rhetoricae, ad verae methodi Rameae leges, inpurioris logices studiosorum gratiam conformatae. Frankfort, 1589. [Wolfenbüttel HAB: Alv.:Cc326(2)]Google Scholar
Sengebehr, Bartholomaeus. Compendium dialecticae Philippi, in quo nudapraecepta ad artis illius veram cum noticiam turn praxin pertinentia … nonnullubi item P. Rami observationibus utilissimis illustrata describuntur. In gratiam atque usum Scholae Cellensis promulgatum. Uelsen, 1600. [Wolfenbüttel HAB: 394.29 Quodl. (2)]Google Scholar
Seybothius, Johannes. Paedia gemina, una philologica linguarum, alter philosophica scientiarum scientiarum. Rothenburg on the Tauber, 1636. [Hannover LB: P-A 183 (2)]Google Scholar
Sharratt, Peter. “The Present State of Ramus Studies.” Studi francesci 47-48, anno 16, fascicolo 2-3 (1972): 201-13.Google Scholar
Sharratt, Peter. “Recent Work on Peter Ramus (1970-1986).Rhetorica 5 (1987): 758.Google Scholar
Sitzmann, Edouard. Dictionnaire des hommes célèbres de l'Alsace depuis les temps les plus reculés jusqu'à nosjours. 2d vol. Paris, 1973.Google Scholar
Sluterus, Severinus. Anatome logicae Rameae, qua ipsa praecepta primum perpicue dissecantur & explicantur: deinde singula membratim in utramque partem perpetuis obiectionibus & responsionibus, partim a Peripateticis motis, partim ah auctore recens excogitatis solidissime disputatur & examinantur. Frankfort, 1608. [Berlin (West) SB: Nl 3632]Google Scholar
Sluterus, Severinus. Anatomia logicae Aristoteleae sive syncrisis logica, qua primo ipsa praecepta, ex organo Aristotelis methodice proposita, celebriorum interpretum glossis explicantur: Deinde quid Ramei in iisdem desiderent, indicatur: Tertio denique diversae Aristotelicorum & Rameorum sententiae, in consensu, & dessensu comparatur, ut quid verumfalsumve sit, liquido congoscatur. Frankfort, 1610. [Berlin (West) SB: Nl 3633]Google Scholar
Sluterus, Severinus. In Petri Rami Dialecticam Commentarius, publicis disputationibus quibus praecepta dialectica Rameae & perspicue explicantur & ab adversariorum corruptelis nervose vindicantur, in Scholae Stadensi traditus. Hamburg, 1612. [Berlin (West) SB: Nl 3634]Google Scholar
Snellius, Rudolphus. Partitiones physicae methodi Rameae legibus informatae: exceptae olim ex dictandis ejus ore in scholae Marpurgensi. Nunc primum in lucem editae. Hanau, 1594. [Wiesbaden LB: T 7024 (1)]Google Scholar
Snellius, Rudolphus. Snellio-Ramaeum philosophiae syntagma, tomis aliquot separatis distinctum; quibus continentur 1. Generates sincerioris philosophiae Rameae informationes: 2. Dialectica, 3. Rhetorica, 4. Arithmetica, 5. Geometria, 6. Sphaera, seu Astronomia, 7. Physica, 8. Psychologia, 9. Ethica; Rhodolphi Snellii … commentationibus succinctis & accuratis; sed cum aliorum huius ani virorum lectissimis observationibus ac notis studiose passim collatis & auctis; explicata: quibus praefatio D. Rhodolphi Godenii … praefixa est. Tomo autem primo hie post praefatione subiungitur ver vereque Ramea recte philosophandi ratio. Sequentibus veto ac separatis tomis reliqua sequentes disciplina. Frankfort, 1596. [Wolfenbüttel HAB: 6.1 Log. (2)]Google Scholar
Stötzner, Paul. Sigismund Evenius. Ein Beitrag zur Geschichte des Ratichianismus. Beilage zum Jahresberichte des Gymnasium zu Zwickau Ostern 1895. Zwickau, 1895.Google Scholar
Stowe, A. Monroe. English Grammar Schools in the Reign of Queen Elizabeth. New York, 1908.Google Scholar
Strieder, Friedrich Wilhelm. Grundlage zur einer Hessischen Gelehrten und Schriftsteller Geschichte. 18 vols. Göttingenetal., 1783—1819.Google Scholar
Suhle, H. Herzogliches Friedrichs-Realgymnasium zu Dessau. Vl. Jahresbericht, 20-25 (Lectiones scholarum trivialium Anhaltinarum distributae per quinque ordines. 1625). Dessau, 1888.Google Scholar
Talaeus, Audomarus. Rhetorica, e P. Rami Regii … praelectionibus observata. (Coloniae Agrippinae: Apud Theoldorum Baumium, 1581).Google Scholar
Theologische Realenzyklopädie. 2d vol. Berlin and New York, 1978.Google Scholar
Timplerus, Clemens. Metaphysicae systema methodicum. Steinfurt, 1604. [Marburg UB: XIV b 100]Google Scholar
Timplerus, Clemens. Physicae seu philosophiae naturalis systema methodicum in tres partes digestum … pars prima … physicam generalem. Hanau, 1605. [Braunschweig StB: C 1488 (1)]Google Scholar
Timplerus, Clemens. Logicae systema methodicum. Hanau, 1612. [Köln UStB: P 5/56]Google Scholar
Timplerus, Clemens. Rhetoricae systema methodicum. Hanau, 1613. [Münster UB: S2 7076]Google Scholar
Toscanella, Orazio. I modi piu communi con che ha scritto Cicerone le sue epistole secondo igeneri di quelle, con altre cose. Venice, 1569. [Chicago, Newberry Library: Y/672/ .C77948]Google Scholar
Treutler, Hieronymus, praes. and Elias Assaeus Londinensis, resp. Theses De unica P. Rami methodo. Herborn, 1591. [Berlin (West) SB: Nh 384 (9)]Google Scholar
Treutler, Hieronymus, Rudimenta dialecticae P. Rami, breviter collecta … in usum Scholae Herbornensis. Editio secunda correctior. Herborn, 1599. [Basel UB: K.f.VI 17 (2)]Google Scholar
Trivialium scholarum in urbibus Leovardiana, Doccumana, Bolsvardiana, Snecana, Harlingana, Frankekerana, instituendarum ratio. Franeker, 1588. [Leeuwarden, Provinciale Bibliotheek: (In) 408 Hs., nr. 2]Google Scholar
Ursinus, Guilelmus. Commentarius in P. Rami dialecticam tarn theoricus, quam practicus cumprimis luculentus & fructuosus. Frankfort, 1607. [Wiesbaden LB: Bd 1032]Google Scholar
Ursus, Ditmarsius, Nicolaus, Raymarus. Metamorphosis logicae. Strasbourg, 1589. [Berlin (West) SB: Nl 3305/10 (4 an)]Google Scholar
Valeriis, Valerius de. Aureum sane opus, in quo ea omnia breviter explicantur, quae … Raymundus Lullus, tarn in scientiarum arbore, quam arte generali tradit. Augsburg, 1589. [Hannover LB: P-A 1577]Google Scholar
Vasoli, Cesare. La dialettica ela retorica dell'Umanesimo. “Invenzione” e “Metodo” nella cultura del XV e XVI secolo. Milan, 1968.Google Scholar
Vogeler, Eduard. Geschichte des Soester Archigymnasiums. 1. Teil, Wissenschaftliche Beilage zum Jahresbericht des Archigymnasiums zu Soest … 1882/3, 14-15 (Programma M. Moysis Gummersbach rect. scholae Susatens. forma patente editum ac. 1569). Soest, 1883.Google Scholar
Voigt, Georg. “Über den Ramismus an der Universität Leipzig.'Berichte über die Verhandlungen der königlich sächsischen Gesellschaft der Wissenschaften zu Leipzig. Philologisch-historische Classe. 40. Leipzig, 1888.Google Scholar
Vormbaum, Reinhold ed. Die evangelischen Schulordnungen des siebenzehnten Jahrhunderts. Gütersloh, 1863.Google Scholar
Wackerus, Fridericus, praes. and Otto Christoporus Helmoldus, resp. Quaestio an Ramus sit pestis scholarum. Goslar, 1631. [Göttingen SUB: 8° H.lit.partic.I, 3653 (5)]Google Scholar
Wasserschleben, H. Programm … Landesuniversität. Die ältesten Privilegien und Statuten der Ludoviciana. Giessen, 1881.Google Scholar
Webster, Charles. “The Curriculum of the Grammar Schools and Universities, 1500-1660: A Critical Review of the Literature.“ History of Education 4 (1975): 5168.Google Scholar
Wedemannus, Henningus. Tabulae logicae, Ha studiose conscriptae. Hamburg, Laurentius Pfeifferus and Henric Mejerus bibl. Lunaeburgensis, 1627. [München SB: 2° Ph.sp.56]Google Scholar
Willich, Jodocus. De methodo omnium artium et disciplinarum informanda opusculum. Frankfort on the Oder, 1550. [Berlin (West) SB: A 1573 (I)]Google Scholar
Windhaus, G.Zur Geschichte der Lateinschule zu Laubach (Hessen) im 16. Jahrhundert.Mitteilungen der Gesellschaft für deutsche Erziehungs- und Schulgeschichte 6 (1896): 99-121. 194-222.Google Scholar
Wundt, Max. Die deutsche Schulmetaphysik des 17.Jahrhunderts. Tubingen, 1939.Google Scholar